شهر کِرمانشاه (به کردی کرماشان= Kirmaşan) مرکز استان کرمانشاه و نیز مرکز شهرستان کرمانشاه در این استان است.کرمانشاه هفتمین شهر بزرگ ایران پس از تهران، مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز و اهواز است . جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران ۷۸۴٬۶۰۲ نفر بوده و از لحاظ آب و هوایی جزو مناطق معتدل کوهستانی قرار میگیرد. کرمانشاه در بخشی از منطقه بزرگ کرماشان واقع شده که بخشی از آن در کردستان عراق قرار دارد.از جمله شهرهای عمده کرمانشاه غربی میتوان به خانقین اشاره کرد. کرمانشاه که از شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران است به دلیل قرارگیری در تقاطع دو محور شمال به جنوب و شرق به غرب و نیز همجواری با عراق و واقع شدن بر سر راه کربلا و بغداد از اهمیت بسیاری برخوردار است. سه رودخانهٔ قره سو، آبشوران و چم بشیر در کرمانشاه جریان دارند. در زمان سلجوقیان کرمانشاه مرکزمنطقه کردستان بود. مردم این شهر به زبانهای کردی گویشهای(کرمانشاهی، کلهری، جافی)فارسی گویش کرمانشاهی و لکی سخن میگویند.
| |||||||||||||||||||||
کرمانشاه در دوران پیش از تاریخ __________________________________________________کرمانشاه از لحاظ بقایای سکونتهای پیش از تاریخ یکی از مناطق بسیار غنی و مهم در ایران و غرب آسیا است. قدیمیترین آثار سکونت بشر در کرمانشاه مربوط به پارینه سنگی قدیم است که شامل چند تبر دستی سنگی است که در منطقه گاکیه و غرب هرسین یافت شدهاست.این آثار دستکم حدود ۲۰۰ هزار سال قدمت دارند. آثار مهمی از دوران پارینه سنگی در غارهای کرمانشاه کشف شدهاست که مربوط به دورههای پارینه سنگی میانی، جدید و فراپارینه سنگی است. نخستین غاری که در ایران کاوش شد غار شکارچیان در بیستون کرمانشاه قرار دارد که تنها بقایای استخوانی انسان نئاندرتال در ایران در آن کشف شدهاست. آثار سکونت نئاندرتالها همچنین در سایر غارهای بیستون چون غار مر تاریک و غار مر آفتاب کشف شدهاست. در غارهای شمال شهر کرمانشاه مثل قبه و دو اشکفت نیز ابزارهای سنگی این دوره یافت شدهاست.از دوره پارینه سنگی جدید و فراپارینه سنگی نیز آثاری در غارهای مرخریل و کولیان کشف شدهاست. ریشهٔ نام __________________________________________________________________کرمانشاه در متون کهن پهلوی منجمله کارنامه اردشیر بابکان که مهم ترین سند پهلوی جهان است به نام کردان شاه آورده شده است . کرمانشاه یا کردان شاه نامی است که بهرام چهارم ساسانی به روی آن گذاشته است مردم اصیل شهر آن را «کرماشان» می خوانند . وبرخی معتقد هستند که به احتمال زیاد نام کرمانشاه برگرفته از واژه ی کرمانج و کرمانجان است که در گذشته در این منطقه زندگی می کرده اند . لفظ قديمي و صحيح آن از ديدگاه مورخين كرماشان است . برخي ديگر مانند علي اشرف درويشان نويسنده كرمانشاهي معاصر بر نامهاي كرماچان يا كرماجان نيز عقيده دارند كه شهر رعيا معني میدهد ، در دوران اسلامی این شهر را «قره میسین» میخواندهاند . پس از انقلاب بهمن 57 , مجلس شورای اسلامی نام شهر را برای مدتی به «باختران» تغییر داد که مجدداً با اعتراض مردم به «کرمانشاه» تغییر داده شد. دانشگاههای کرمانشاه _________________________________________________________دانشگاه رازی کرمانشاه دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه دانشگاه صنعتی کرمانشاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه دانشگاه پیام نور واحد کرمانشاه موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی کرمانشاه دانشگاه علمی کاربردی واحد کرمانشاه آموزشکده فنی پسران واحد کرمانشاه موسسه آموزش عالی شهید رضایی موزهها _____________________________________________________________________موزهٔ تاریخ طبیعی: بزرگراه خمینی, دانشکده ی کشاورزی موزهٔ خط و کتابت: خیابان سپه, تکیه ی بیگلربیگی موزهٔ پوشاک و مردم شناسی:خیابان مطهری,تکیه معاون الملک موزهٔ منطقهای غرب کشور (در دست ساخت): بلوار بهشتی, پشت پارک شاهد موزهٔ ورزش: بلوار بهشتی, استادیوم آزادی موزهٔ پست: خیابان قندی, پست قندی موزهٔ دفاع مقدس(موزه ی جنگ): چهارراه مؤید, پارک شیرین(چیاسرخ) شعرا و نویسندگان ____________________________________________________________ابوالقاسم لاهوتی بنیانگذار شعر نوی فارسی و نخستین شاعر پرولتاریای ایران علي اشرف درويشيان نويسندهٔ مبارز و انقلابی علي محمد افغاني نويسندهٔ نخستین رمان فارسی غلامرضا رشيد ياسمي اديب و استاد دانشگاه جلال الدين كزازي اديب و استاد دانشگاه رحيم معيني كرمانشاهي شاعر، ترانه سرا يدالله بهزاد کرمانشاهی شاعر نامدار سبک خراسانی منصور یاقوتی نویسندهٔ مبارز سید عبداللطیف هاشمی نویسنده محقق ، ادیب و شاعر کردی و فارسی سرا موسیقیدانان ________________________________________________________________رکن الدین مختاری ـ مجتبی میرزاده ـ محمود مرآتی ـ شهرام ناظری ـ کیهان کلهر ـ علی اکبر مرادی ـ سید خلیل عالی نژاد ـ کیخسرو پورناظری ـ تهمورس پورناظری ـ اسماعیل مسقطی ـ هایده ـ مهستی ـ سوسن ـ حشمت الله لرنژاد محلههای قدیمی کرمانشاه ____________________________________________________ خيام ـ فردوسي ـ شريعتي ـ فیض آباد ـ چال حسن خان ـ چال سلیمان خان ـ کل حواس ـ درطویله (توپخانه) ـ تیمچه ـ راسته بازار ـ وزیری ـ رشیدی ـ تپه فتحعلی خان ـ آبشوران ـ کاشیکاری ـ کوچهٔ لکها ـ جوانشیر ـ جلیلی(آقا شیخ هادی) ـ سراب قنبر ـ دبیراعظم ـ سعدی ـ پل چوبی ـ مصوری ـ کوهساری ـ صابونی ـ سه راه خانقاه ـ سرچشمه ـ سر تپه ـ مسیر نفت ـ شابختی ـ پل اجلالیه ـ ناصری ـ چهارراه آخرت ـ سرقبر آقا ـ سید فاطمه ـ زندان شهری ـ گمرک ـ امیرکبیر ـ سه راه محمودی ـ چاه صاحب زمان ـ بهار ـ باغ دلگشا ـ لشگر ـ چهل متری سیروس ـ بازار زرگرها ـ سقاخانه ـ مصلا ـ سینهٔ گل زرد ـ بازرگانی ـ کوچه ثبت ـ کچلآباد ـ چنانی ـ مصدق ـ شهرداری سابق ـ سکوی حشمت السلطنه ـ تاریکه بازار ـ علاف خانه ـ سبزه میدان ـ تیمچه سید اسماییل ـ چراغ برق ـ تفنگسازها ـ صندوق سازها ـ مسگر خانه ـ بزاز خانه ـ سنگ معدن ـ گذز صاحب جم ـ چال درویشها ـ برزه دماغ ـ پشت بدنه ـ کوچه قلیچ خان ـ قهوه خانه احمد ولایتی ـ قهوه خانه ضرغام ـ قهوه خانه قنبر ـ جلوخان ـ دروازه ـ جمخانه ـ جمخانه ارتش ـ اربابی ـ منزه ـ ده مجنون محلههای جدید ______________________________________________________________ کارمندان ـ فرهنگیان فاز یک ـ فرهنگیان فاز دو ـ شهرک بعثت ـ شش بهمن (۲۲ بهمن) ـ کسری ـ بلوار سجاد ـ شماره دو ـ کوی فرهنگیان ـ الهیه ـ شهرک پرواز ـ شهرک پردیس ـ شهرک ژاندارمری ـ متخصصین ـ شهرک معلم ـ شهرک دارایی ـ بهار ـ آبادانی و مسکن ـ شهرک ظفر ـ آریاشهر ـ کیهانشهر ـ رشیدی ـ حافظیه ـ باغ ابریشم ـ شهرک بهداری ـ شهرک نجفی ـ شهرک دادگستری ـ شهرک آناهیتا ـ شهرک نصر (ولی عصر) ـ شهرک ظفر ـ شهرک تعاون ـ شهرک رسالت ـ شهرک جهاد سالن های سینما ____________________________________________________________ کرمانشاه در گذشته دارای ۱۳ سالن سینما(مولن روژ، کریستال، رکس، مهتاب، ایران، متروپل، باربد، بهمن، شهر فرنگ، آتلانتیک، شهر تماشا، صحرا، فرهنگ) بود که پس از پیروزی انقلاب این سالنها متروکه شدند و یا تغییر کاربری دادند. در حال حاضر از میان پنج سینمای شهر کرمانشاه سه سینما ( پیروزی ـ آزادی و فرهنگ ) فعال و دو سینمای دیگر (صحرا و شهر تماشا) تعطیل هستند. سینما استقلال (شهر تماشا) پس از آنکه در سال ۱۳۸۴ توسط صاحب اصلیاش از حوزه هنری بازپس گرفته شده تعطیل است. سینما صحرا نیز که در شهرک دولت آباد قرار دارد به صورت مخروبهای تحت تملک شخصی قرار دارد. سرابها ___________________________________________________________________ سراب نیلوفر ـ سراب طاق بستان ـ سراب بیستون ـ سراب یاوری ـ سراب هشیلان ـ سراب صحنه ـ سراب قنبر ـ سراب خیره زنه (خضر زنده) ـ سراب خیره الیاس (خضر الیاس) ـ سراب روانسر ـ سراب سنقر ـ سراب هرسین ـ سراب کرند ____________________________________________________________________
پارک شاهد : بلوار بهشتی پارک صلح : لب آب, جنب کاخ استانداری پارک لاله : خیابان فردوسی پارک شیرین : خیابان مؤید پارک فانفار (شهربازی) : لب آب, بلوار خلبان شمشادیان پارک ملت : کارمندان پارک فدک: شهرک فرهنگیان فاز 2 پارک زنبق : کمربندی غربی پارک معلم: خیابان فرهنگیان فاز 1 پارک دانشجو : شهرک معلم فاز 1 مسجدهای تاریخی ___________________________________________________________ مسجد عمادالدوله ـ مسجد حاج شهباز خان ـ مسجد آیتالله بروجردی ـ مسجد چهلستون(جامع) ـ مسجد شافعیها ـ مسجد دولتشاه ـ مسجد شاهزاده ـ مسجد نواب ـ مسجد آشیخ هادی جلیلی ـ مسجد معتضدی ـ مسجد هاشمی آثار پیش از تاریخ _____________________________________________________________ گاکیه ـ غار دو اشکفت ـ غارهای بیستون ـ غار قبه ـ غار کل داوود ـ غار ورواسی ـ پناهگاه ورکینی ـ غار کولیان ـ غار وزمه ـ پناهگاه یوان ـ آوی خر ـ تپه گنج دره ـ تپه سراب ـ تپه آسیاب ـ تپه چیا جانی ـ تپه تووه خشکه ـ تپه ورگر ـ تپه چغا گاوانه ـ تپه موسایی آثار تاریخی __________________________________________________________________ طاق بستان(تاق وه سان): کرمانشاه, انتهای بلوار تاق بستان غار قوری قلعه: جادهٔ کرمانشاه-پاوه, روستای قوری قلعه تکیهٔ معاون الملک: کرمانشاه, چال حسن خان سنگنوشتهٔ بیستون: جادهٔ کرمانشاه-کنگاور, شهرک بیستون تکیهٔ بیگلربیگی: کرمانشاه, خیابان سپه پل کهنه: کرمانشاه, شهرک کیهانشهر بازار کرمانشاه (تاریکه بازار): کرمانشاه, خیابان سپه ساختمان سابق استانداری کرمانشاه: کرمانشاه, میدان مصدق ساختمان و سردر شهرداری کرمانشاه(کنسولگری سابق بریتانیا): کرمانشاه, میدان شهناز خانهٔ خواجه باروخ (خانهٔ رندهکش): کرمانشاه, فیض آباد مدرسهٔ کزازی: کرمانشاه, جلوخان, خیابان چهارباغ گورستان پارتی: کرمانشاه, مجموعهٔ تاق وه سان کاروانسرای فیض آباد: کرمانشاه, فیض آباد مسجدعمادالدوله: کرمانشاه, بازار مسجد حاج شهباز خان: کرمانشاه, سکوی حشمت السلطنه کلیسای ارامنه: کرمانشاه, خیابان شریعتی مسجدجامع(مسجد چهلستون): کرمانشاه, خیابان سپه, جلوخان هتل بیستون: کرمانشاه, خیابان دبیراعظم خانقاه خاکسار: کرمانشاه, خیابان سپه طاق گرا یا پاتاق: جادهٔ کرمانشاه-بغداد, روستای پاتاق محل دفینهٔ سراب نیلوفر: کرمانشاه, سراب نیلوفر شکارگاه خسرو پرویز: کرمانشاه, بلوار تاق بستان معبد آناهیتا: کنگاور, خیابان اصلی سوغات , صنایع دستی و غذاها _________________________________________________ از شیرینی های مخصوص شهر می توان به نان برنجی ، کاک و نان خرمایی اشاره کرد که در کارگاه ها و فروشگاه های مختلف پخت و عرضه می شوند. از سوغات و صنایع دستی منطقه می توان به موارد زیر اشاره کرد: روغن کرمانشاهی، عسل شاهو ، رب انار پاوه ، گلیم ، گیوه ، جاجیم ، موج ، انواع آلات موسیقی( دف ـ تنبور ـ تار ـ دیوان ـ سه تار ) ، چرم ، ترخینه ، کلاه پشمی ، خرمای قصرشیرین ، انجیر ریجاب ، چاقوی کرند ، گلیم هرسین ، تخمهٔ سنقر ، کلاش( گالش-گیوه ) غذای خاص شهر کرمانشاه ، چلوخورشت خلال و نوعی کباب دنده است که در رستوران های مختلف شهر سرو می شود. هتل ها و اماکن اقامتی _______________________________________________________ هتل آزادگان :کرمانشاه, شهرک تعاون هتل جمشید :کرمانشاه, بلوار تاق بستان, میدان تاق بستان هتل داریوش :کرمانشاه, خیابان مطهری هتل رسالت :کرمانشاه, میدان فردوسی هتل بیستون :کرمانشاه, خیابان دبیراعظم هتل آزادی :کرمانشاه, میدان آزادی هتل بین المللی(در دست ساخت) :کرمانشاه, پل لب آب شهرستانها ________________________________________________________________ اسلامآباد غرب ـ پاوه ـ ثلاث باباجانی ـ جوانرود ـ دالاهو ـ روانسر ـ سرپل ذهاب ـ سنقر ـ صحنه ـ قصر شیرین ـ کرمانشاه ـ کنگاور ـ گیلان غرب ـ هرسین تصاویر دیدنی _______________________________________________________________ | |||||||||||||||||||||